Dalende olieprijzen en onrust in Rusland maken beleggers op dit moment nerveus. Maar waar liggen de kansen en risico’s in het nieuwe beursjaar? Michael Nabarro ziet per saldo een gunstig klimaat voor aandelen. Voor obligatiebeleggers wordt het oppassen.
De afgelopen tijd worden beleggers flink nerveus van dalende olieprijzen en de mogelijke negatieve gevolgen daarvan voor Rusland. De Russische munt werd speelbal van speculanten en kwam onder forse druk. Hoewel het nog te vroeg is om te zeggen dat de problemen voorbij zijn, zien we nu wel dat de ingrepen van de centrale bank de daling, voor nu, een halt toeroepen.
Mogelijke politieke instabiliteit in Griekenland helpt ook niet mee om de rust te bewaren.
Hoewel de beweeglijkheid van financiële markten nog wel even kan aanhouden, denk ik dat dit uiteindelijk geen negatieve invloed heeft op de gunstige vooruitzichten voor 2015.
Lage rente en goedkope olie: gunstig voor risicovolle beleggingen
Er zijn verschillende redenen waarom ik denk dat de perspectieven voor meer risicovolle beleggingen zoals aandelen in 2015 goed zijn. Een belangrijke steun komt natuurlijk van de centrale banken. Hoewel het Amerikaanse stelsel van centrale banken inmiddels gestopt is met het op grote schaal opkopen van obligaties, blijven de monetaire verhoudingen buitengewoon ruim. Daar komt bij dat de Europese Centrale Bank en de Bank of Japan er nog een schepje bovenop doen.
De rente blijft in de belangrijkste ontwikkelde landen dus laag in historisch perspectief en biedt bij gebrek aan alternatieven steun voor risicovolle beleggingen.
Ook de lage olieprijs kan de economie een extra positieve impuls geven en zich uiteindelijk vertalen in een verbeterende winstgroei van bedrijven. In mijn optiek biedt dit een gunstig klimaat voor risicovolle beleggingen.
Let op politieke risico's en deflatie
Toch zijn er genoeg redenen voor waakzaamheid. Risico’s zoals een verdere verslechtering in Rusland, politieke instabiliteit in Zuid-Europa, verdere crisis op de oliemarkten en mogelijke deflatie-scenario’s kunnen het huidige gunstige klimaat ernstig verstoren. Echter, op dit moment verwacht ik niet dat bovenstaande scenario’s verder escaleren.
In deze column behandel ik zowel de toonaangevende aandelenindices en 10-jaarsrentes uit de VS en Europa. Tevens sta ik stil bij de ontwikkelingen van de euro/dollar en de prijs van olie (West Texas Intermediate). Wat is het meest waarschijnlijk en waar liggen belangrijke technische triggers? Dit natuurlijk vanuit het perspectief van een technische analist.
Aandelen Europa (Stoxx 600): lange termijn positief, korte termijn neutraal
(klik voor uitvergroting)
Analyseren we in Europa de breed gemeten Stoxx 600-Index (zie grafiek hierboven) dan zien we dat het afgelopen jaar de index nagenoeg zijwaarts heeft bewogen in een langere termijn opwaartse trend. Het langeretermijnbeeld blijft positief, zolang de steunzone rond de 300 punten intact is. Hier komen zowel de opgaande trendlijn als het dieptepunt van het jaar bij elkaar.
De index heeft een flinke weerstand opgebouwd rond de 350/351 punten. Dit jaar is de index hier driemaal geweest, maar de Stoxx 600 heeft vooralsnog niet de kracht om dit belangrijke niveau te doorbreken. Ik verwacht wederom een aanval op deze weerstand en indien deze sneuvelt, komt er meer opwaarts potentieel vrij. Als dit plaatsvindt, lijken verdere stijgingen waarschijnlijk en kunnen de koersen oplopen richting respectievelijk 375 en 390/400.
Kortom, voor de korte termijn is er nu door de recente beweeglijkheid wel een flinke bandbreedte (300-351) ontstaan waarin de koersen op indexniveau kunnen manoeuvreren zonder duidelijk een richting te kiezen. Dus het licht blijft op groen en kopen op ‘dips’ of bij een opwaartse uitbraak lijkt de beste te volgen strategie. Dit zolang we boven de 300 punten blijven, anders wordt het tijd voor een nieuwe analyse.
Aandelen VS (S&P-500) lange termijn positief, korte termijn opletten
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Het lange termijn beeld in de VS is positief en we zien ook dat de dalingen ten opzichte van Europa minder extreem zijn. Zolang deze trend positief blijft, is er vanuit technische optiek voor langetermijnbeleggers weinig aan de hand.
Voor de korte termijn is het wel oppassen. De index worstelt met de bovenkant van de opwaartse trend. Indien deze horde opwaarts wordt doorbroken, zou dat een opwaartse versnelling kunnen inluiden. Anders zou een consolidatie of correctie in de lange termijn opwaartse trend het meest waarschijnlijk zijn. Zolang we boven 1.970 punten blijven is het korte termijn beeld positief, een break eronder zou een diepere correctie kunnen inluiden richting 1.820 punten. Boven de 2.080 punten kan de opwaartse versnelling starten en zijn de eerste projecties respectievelijk 2.130 en 2.200 punten.
Op de korte termijn start de S&P-500 Index een nieuwe opwaartse versnelling of gaat deze consolideren/corrigeren. Voor de langere termijn beleggers wordt het pas oppassen als we onder grofweg 1.800 punten gaan komen. Dus vinger aan de pols, maar de weg naar boven lijkt op dit moment de minste weerstand te hebben.
10-jaars rente Duitsland: trend nog steeds negatief, maar stabilisatie lonkt
(klik op grafiek voor uitvergroting)
De voormalige steun rond de 1,12 procent werd gedurende de zomer neerwaarts doorbroken en fungeert nu als weerstand. Zolang de koers hieronder blijft, is het technisch beeld negatief en zijn lagere standen niet uit te sluiten.
In theorie kan de prijs naar nul, maar dat lijkt onwaarschijnlijk. Enige stabilisatie of verbetering zal plaatsvinden wanneer de rente weer boven de korte termijn dalende trendlijn op circa 0,80 procent weet te komen. Het meest waarschijnlijk is dan dat de rente langere tijd relatief laag blijft en mogelijk een bandbreedte gaat opzoeken in een uitbodemingsproces op de langere termijn.
Voor een echte verandering van de langeretermijnvisie zal de rente de dalende trendlijn sinds 2008 opwaarts dienen te doorbreken. Boven de 2,00 procent wordt ook het proces van lagere toppen doorbroken, maar dat lijkt gezien de huidige situatie nog heel erg ver weg. Kortom, op zijn best kan er vanuit technisch perspectief een stabilisatie plaatsvinden, maar zolang de huidige dalende trend intact is, lijken lagere rentestanden waarschijnlijk.
10:jaars rente VS: trend neutraal, maar vooruitzichten positief
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Het beeld in de VS is aanzienlijk anders dan in de eurozone. In de VS heeft de 10-jaars rente gedurende 2013 zijn dalende trend sinds 2008 opwaarts doorbroken. Hiermee ontstaat er nu een meer neutraal beeld voor de langere termijn.
De randen van het neutrale speelveld zijn grofweg 2,00 procent en 3,00 procent. Zolang de rente hier tussen bivakkeert, blijft een neutrale houding aanbevolen. Indien de rente boven de 2,00 procent blijft, en liefst hierboven een hoger bodem plaatst, blijft de ondertoon wel positief.
Boven de 3,00 procent zal het beeld echt positief worden en lijken koersstijgingen richting de 4,00 procent waarschijnlijk. Kortom; het huidige beeld is neutraal met opwaartse ondertoon. Even de technische analyse loslatend, geeft ook de Federal Reserve aan dat de rente, hoewel langzaam, zal gaan oplopen.
Euro/dollar: trend negatief, maar belangrijke steunzones nabij
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Sinds de zomer is de trend van de euro/dollar duidelijk gedraaid van positief naar negatief. De beweging wordt fundamenteel ondersteund door de monetaire verschillen tussen de VS en Europa. In de VS wordt de verruiming teruggedraaid en in Europa staan we waarschijnlijk aan de vooravond van meer verruiming.
De trend is dus onmiskenbaar negatief voor de euro versus de dollar, maar we naderen langere-termijnsteunzones. De eerste ligt tussen de grofweg 1,1900-1,2100. Het dieptepunt van 2005 ligt op 1,1640. Zolang de trend neerwaarts gericht blijft, zullen deze niveaus waarschijnlijk worden opgezocht. Ik verwacht niet dat we hier zonder slag of stoot door heengaan en de volatiliteit zal waarschijnlijk bij deze niveaus gaan toenemen.
Indien de monetaire verschillen tussen de eurozone en de VS toenemen en de trend negatief blijft, lijken lagere koersen waarschijnlijk. Indien de genoemde steunzones sneuvelen, kan er een flinke neerwaartse versnelling ontstaan en kan de koers van de euro/dollar zelfs weer richting pariteit dalen. Dit scenario is het meest waarschijnlijk zolang we onder de 1,26-1,28 zone blijven.
Olieprijs: waar ligt de bodem?
(klik op grafiek voor uitvergroting)
De recente volatiliteit op oliemarkten zal niemand zijn ontgaan. Sinds de zomer is de prijs van Amerikaanse olie (West Texas Intermediate) in een vrije val terechtgekomen. De overproductie die al een tijd gaande is, wordt nu duur betaald door de producenten. Verschillende steunniveaus werden probleemloos doorbroken en de prijzen zijn nagenoeg gehalveerd. Wat nu?
Fundamenteel lijkt het waarschijnlijk dat er op hogere niveaus een nieuwe evenwichtsprijs gevonden zal worden. Dit omdat lagere koersen de investeringen in nieuwe, maar ook in bestaande energie-infrastructuur verder onder druk zullen zetten. Dit zal waarschijnlijk weer tot toekomstige tekorten leiden.
Vanuit technische optiek heb ik maar eens een hele lange-termijngrafiek naar voren gehaald. We zien dat als we de bodems van 1999, 2001 en 2009 verbinden er een opwaartse trendlijn ontstaat die nu op circa 45,50 dollar ligt. Oftewel nog 10 dollar lager.
De trend is nu onmiskenbaar negatief en het is nog onduidelijk waar de bodem zal liggen. Na de recente daling ligt een stevige correctie op de loer, maar waar het startschot wordt gegeven is nu nog de vraag.
Mocht het recente dieptepunt op 53,60 dollar sneuvelen, dan lijken verdere dalingen waarschijnlijk en is de vraag of de opwaartse trendlijn voor de hele lange termijn steun zal bieden of dat de koers zelfs de dieptepunten van 2008/2009 op circa 32,50 dollar zal opzoeken. Vooralsnog lijkt dat laatste onwaarschijnlijk.
De afgelopen handelsdagen kon de koers maar niet boven de 59 dollar komen en is hier dus een korte termijn weerstandszone te definiëren. Kortom, gevangen tussen 53,60-59,00 dollar en een break zal de volgende impulsbeweging starten. Vinger aan de pols op de korte termijn, voor de langere termijn lijken de kansen aan de koopkant te liggen.
2015 kansrijk voor aandelen
Er zijn natuurlijk voldoende risico’s en beleggers dienen gespitst te blijven op mogelijke geopolitieke escalaties in bijvoorbeeld Rusland of Zuid-Europa. Deflatiespoken kunnen de situatie flink opschudden, maar ik verwacht dat de centrale banken dit kunnen voorkomen. Een sterke verdere verzwakking van de olieprijzen kan tot veel onrust leiden, maar lijkt structureel onwaarschijnlijk. Waar liggen dan de kansen?
Ik denk dus dat het aandelenklimaat gunstig blijft zolang centrale banken de economische groei blijven ondersteunen, de rente relatief laag blijft en de bedrijven de winstgroei kunnen blijven verbeteren.
Voor obligatiebeleggers wordt het lastig, want in de VS wordt verwacht dat de rente langzaam zal oplopen. In Europa zit er misschien nog wel wat rek in, maar heel veel lager dan de huidige niveaus lijkt onwaarschijnlijk.
De verschillen in monetair beleid tussen de VS en Europa zouden gunstig moeten uitpakken voor de Amerikaanse dollar. De lagere euro zou de concurrentiepositie van de eurozone aanzienlijk moeten verbeteren en tot uiting komen en betere cijfers voor de economie en Europese bedrijven. Voor de olieprijzen verwacht ik dat er uiteindelijk er een nieuwe evenwichtsprijs wordt gevonden, maar wel op hogere niveaus dan nu.
Michael Nabarro is Investment Manager, Private Trading bij ABN Amro MeesPierson Private Banking . Michael’s financiële carrière begon in 1989 en sindsdien is hij actief betrokken bij het adviseren van particuliere en professionele relaties, voornamelijk partijen met een actieve beleggingsstijl. Zijn columns zijn niet bedoeld als individueel advies tot het doen van beleggingen. Voor meer informatie zie: Technische Analyse bij ABN Amro.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl